تسمه دینام چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟
تسمه دینام یکی از اجزای اصلی در موتور خودرو است که به سیستم‌های مختلف خودرو نیرو می‌دهد. این تسمه انرژی مکانیکی موتور را به قطعاتی مانند دینام، کمپرسور کولر، پمپ هیدرولیک فرمان و واتر پمپ منتقل می‌کند. عملکرد صحیح تسمه دینام بسیار مهم است زیرا در صورت خرابی، بسیاری از سیستم‌های خودرو از کار می‌افتند. در مقاله‌ای دیگر نشانه‌های خرابی تسمه های خودرو را بررسی کردیم که مطالعه این مقاله نیز خالی از لطف نخواهد بود.
علت پاره شدن تسمه دینام
دلایل مختلفی می‌تواند باعث پارگی تسمه دینام در خودروهای ایرانی شود. در ادامه به برخی از رایج‌ترین علل این مشکل اشاره می‌کنیم:
سایش و فرسودگی طبیعی
تسمه دینام با گذشت زمان و استفاده مداوم، دچار سایش و فرسودگی می‌شود. هر چقدر خودرو بیشتر کار کند، تسمه بیشتر در معرض تنش‌های مختلف قرار می‌گیرد. به همین دلیل، تسمه‌ها باید به طور منظم بررسی و در زمان لازم تعویض شوند.
تنظیم نادرست تسمه
اگر تسمه به درستی تنظیم نشده باشد، یا بیش از حد سفت یا شل باشد، باعث آسیب‌دیدگی و پارگی تسمه می‌شود. تنظیم نادرست، فشار بیش از حد یا کشش ناپایدار به تسمه وارد می‌کند که موجب فرسودگی و پارگی سریع‌تر آن می‌شود.
وجود ترک روی تسمه
ترک‌های کوچک و ریز روی سطح تسمه یکی از نشانه‌های مهم نزدیک بودن زمان تعویض است. این ترک‌ها نشان‌دهنده این هستند که مواد تسمه شروع به فرسودگی کرده‌اند و در صورت بی‌توجهی به آن، تسمه ممکن است به زودی پاره شود.
آلودگی‌ها و روغن‌ریزی
روغن‌ریزی از بخش‌هایی مانند اویل پمپ یا درب سوپاپ می‌تواند به تسمه دینام آسیب برساند. آلودگی و نفوذ روغن باعث لغزش و کاهش کارایی تسمه می‌شود و به مرور زمان می‌تواند منجر به پارگی آن گردد.
تنش‌های محیطی و دمای بالا
تسمه دینام باید در محیطی کار کند که دمای آن نسبتاً پایدار باشد. در صورتی که دمای موتور به دلیل مشکلاتی مانند خرابی واتر پمپ یا کاهش میزان خنک‌کننده بیش‌ازحد بالا رود، ممکن است تسمه به دلیل گرمای زیاد آسیب ببیند.
Alternator belt
علائم هشداردهنده پاره شدن تسمه دینام
پاره شدن یا نزدیک شدن تسمه دینام به خرابی معمولاً علائمی را نشان می‌دهد که با شناخت آن‌ها می‌توان قبل از وقوع مشکل، تسمه را تعویض کرد:
صدای جیرجیر
اگر تسمه دینام دچار فرسودگی یا ترک‌های سطحی شده باشد، ممکن است صدای جیرجیر از موتور شنیده شود. این صدا به‌ویژه در زمان روشن شدن خودرو یا در هنگام شتاب‌گیری بیشتر می‌شود.
چراغ هشدار باتری
یکی از علائم مهم که ممکن است پس از پارگی تسمه دینام مشاهده شود، روشن شدن چراغ هشدار باتری در داشبورد خودرو است. چون دینام قادر به تولید برق نخواهد بود، باتری خودرو به سرعت خالی می‌شود و سیستم‌های الکتریکی خودرو دچار مشکل خواهند شد.
از کار افتادن سیستم‌های الکتریکی
خرابی تسمه دینام می‌تواند باعث از کار افتادن سیستم‌هایی مانند کولر، هیدرولیک فرمان و حتی برف پاک کن‌ها شود. این نشان‌دهنده عدم تامین نیروی لازم برای این سیستم‌ها است.
داغ شدن بیش‌ازحد موتور
خرابی تسمه دینام می‌تواند باعث توقف عملکرد واتر پمپ شود که در نتیجه آن، موتور بیش‌ازحد داغ خواهد شد و می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی به موتور خودرو گردد.
زمان مناسب برای تعویض تسمه دینام
تسمه دینام به‌طور طبیعی هر ۵۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر نیاز به تعویض دارد. اما بهتر است که تسمه به طور منظم بررسی شود، به ویژه اگر خودرو در شرایط سخت یا با بار زیاد کار می‌کند. هرچند برخی علائم نشان‌دهنده خرابی تسمه هستند، ولی بهترین راه جلوگیری از پاره شدن تسمه، تعویض آن در زمان مشخص است.
بررسی دوره‌ای
هرچند که تسمه‌ها طول عمر مشخصی دارند، اما بهتر است که در بازه‌های زمانی منظم توسط مکانیک بررسی شوند تا در صورت وجود علائم فرسودگی، پیش از خرابی کامل تعویض شوند.
تعویض سریع
در صورت مشاهده هر یک از علائم هشداردهنده مانند ترک‌ها، صداهای غیرعادی، یا مشکلات در سیستم‌های الکتریکی، سریعاً به تعمیرکار مراجعه کرده و تسمه را تعویض کنید.
تاثیر استفاده از تسمه دینام باکیفیت
استفاده از تسمه دینام با کیفیت بالا می‌تواند عمر تسمه را افزایش داده و از خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کند. برای مثال، استفاده از تسمه‌های تولیدی برندهای معتبر مانند عظام که محصولات باکیفیتی در حوزه قطعات خودرو عرضه می‌کنند، می‌تواند به کاهش مشکلات مربوط به پارگی و خرابی تسمه دینام کمک کند.
عواقب پاره شدن تسمه دینام
پاره شدن تسمه دینام می‌تواند باعث ایجاد مشکلات جدی در عملکرد خودرو شود. این قطعه وظیفه انتقال نیروی موتور به بخش‌هایی مثل دینام، پمپ هیدرولیک فرمان و کمپرسور کولر را بر عهده دارد. اگر تسمه دینام پاره شود:
سیستم شارژ باتری از کار می‌افتد و خودرو پس از مدت کوتاهی خاموش می‌شود.
فرمان هیدرولیک خودرو سفت شده و کنترل آن دشوار می‌شود.
سیستم تهویه و کولر از کار می‌افتد.
در برخی خودروها، عملکرد واترپمپ نیز وابسته به تسمه دینام است که در این صورت، موتور داغ کرده و آسیب می‌بیند.
به همین دلیل، بررسی سلامت تسمه دینام و تعویض به‌موقع آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
چگونه بفهمیم تسمه دینام سالم است؟
برای اطمینان از سالم بودن تسمه دینام، این نکات را بررسی کنید:
وجود ترک‌های ریز روی تسمه: ترک‌های زیاد نشانه فرسودگی و نیاز به تعویض هستند.
پوسیدگی و ساییدگی: اگر تسمه پوسیده یا نازک شده باشد، بهتر است تعویض شود.
صدای جیرجیر هنگام استارت زدن یا در حال حرکت: این صدا معمولاً نشان‌دهنده شل شدن یا ساییدگی تسمه است.
شل یا بیش از حد سفت بودن تسمه: تسمه باید کشش مناسبی داشته باشد؛ در غیر این صورت، عملکرد آن مختل می‌شود.
سؤالات متداول
اگر تسمه دینام پاره شود، خودرو استارت می‌خورد؟
بله، خودرو استارت می‌خورد اما باتری به‌تنهایی نمی‌تواند مدت زیادی سیستم‌های الکتریکی را فعال نگه دارد و خودرو بعد از مدتی خاموش می‌شود.
آیا می‌توان بدون تسمه دینام خودرو را حرکت داد؟
به‌طور موقت و برای مسافت کوتاه ممکن است، اما توصیه نمی‌شود زیرا باتری تخلیه شده و در خودروهای دارای پمپ هیدرولیک، کنترل فرمان سخت می‌شود.
تعویض تسمه دینام نیاز به تنظیم خاصی دارد؟
بله، میزان کشش تسمه باید متناسب باشد. در برخی خودروها، سفتی یا شلی تسمه را می‌توان تنظیم کرد، اما در مدل‌های جدید، معمولاً تسمه به‌صورت خودکار تنظیم می‌شود
){kind=link}
نظری نیست.