اگر کاپوت ماشین را باز کرده باشید، حتما آن جعبه‌ی بزرگ مستطیلی شکل که با سیم‌هایی به قسمت‌های مختلف موتور وصل شده را دیده‌اید. این جعبه همان باتری خودرو است؛ قلب تپنده‌ای که بدون آن، ماشین حتی یک تکان هم نمی‌خورد. اما
واقعا درون این باتری چه می‌گذرد؟
اگر کاپوت ماشین را باز کرده باشید، حتما آن جعبه‌ی بزرگ مستطیلی شکل که با سیم‌هایی به قسمت‌های مختلف موتور وصل شده را دیده‌اید. این جعبه همان باتری خودرو است؛ قلب تپنده‌ای که بدون آن، ماشین حتی یک تکان هم نمی‌خورد.
اما واقعا درون این باتری چه می‌گذرد؟ چطور می‌تواند موتور سنگین خودرو را روشن کند؟
باتری ماشین چیست؟
باتری خودرو یک منبع برق قابل‌شارژ است که انرژی لازم برای روشن شدن موتور و کار کردن وسایل برقی ماشین (مثل چراغ‌ها، ضبط، کولر و…) را فراهم می‌کند. ساده‌تر بگوییم، اگر باتری نباشد، نه استارت می‌زنید، نه چراغی روشن می‌شود، نه ماشین تکان می‌خورد.
وقتی سوئیچ را می‌چرخانید یا دکمه‌ی استارت را فشار می‌دهید، اولین قطعه‌ای که وارد عمل می‌شود، باتری است. و اگر باتری درست کار نکند، هیچ بخشی از خودرو فعال نخواهد شد.
باتری از چه چیزی ساخته شده؟
درون باتری، چند قطعه اصلی وجود دارد که همه با هم کار می‌کنند تا برق تولید شود:
۱. صفحات سربی (الکترودها)
داخل باتری، چند جفت صفحه‌ی فلزی از جنس سرب هست؛ یک دسته صفحات مثبت و یک دسته صفحات منفی. این صفحات توی مایعی به اسم الکترولیت غوطه‌ور هستند.
۲. محلول الکترولیت
این مایع ترکیبی از آب مقطر و اسید سولفوریک است. اصلا نترسید! داخل باتری بسته است و این مایع بیرون نمی‌ریزد. این اسید باعث می‌شود وقتی صفحات فلزی با هم واکنش نشان می‌دهند، برق تولید شود.
۳. خانه‌ها (سلول‌ها)
باتری معمولی ماشین ۶ تا سلول دارد. هر سلول حدود ۲ ولت برق تولید می‌کند. در مجموع، باتری ۱۲ ولت برق می‌دهد که برای روشن کردن موتور کافی است.
باتری ماشین چطور کار می‌کند؟
باتری همیشه در حال دو کار است:
کمک به راه‌اندازی ماشین و تامین برق موردنیاز بخش‌های برقی.
ماجرا ساده است:
وقتی استارت می‌زنید، باتری بلافاصله انرژی ذخیره‌شده‌اش را آزاد می‌کند.
این انرژی به موتور استارت می‌رسد و کمک می‌کند تا موتور ماشین روشن شود.
پس از روشن شدن موتور، دینام وارد عمل می‌شود؛ برق مورد نیاز ماشین را تأمین کرده و هم‌زمان باتری را مجدداً شارژ می‌کند.
به زبان ساده، باتری مثل یک منبع کمکی است که ماشین را به حرکت در می‌آورد و سپس، خودش در طول حرکت ماشین دوباره پر از انرژی می‌شود.
عمر مفید باتری خودرو چقدر است؟
عمر مفید باتری خودرو معمولاً بین ۲ تا ۵ سال است؛ اما این عدد به عوامل زیادی بستگی دارد. شرایط آب‌وهوایی، نحوه رانندگی، کیفیت باتری، و میزان استفاده از تجهیزات برقی خودرو تأثیر زیادی روی طول عمر آن دارند. برای مثال، در مناطقی با هوای بسیار گرم یا خیلی سرد، باتری‌ها زودتر فرسوده می‌شوند.
همچنین استفاده زیاد از کولر، بخاری، ضبط و دیگر تجهیزات برقی در زمان خاموش بودن موتور باعث کاهش سریع‌تر شارژ و استهلاک باتری می‌شود. کیفیت ساخت باتری نیز مهم است؛ باتری‌های ارزان‌قیمت معمولاً زودتر خراب می‌شوند. دینام ضعیف یا خراب هم می‌تواند باعث شود باتری به‌طور کامل شارژ نشود و در نتیجه عمرش کم شود.
اگر استارت ماشین سخت زده می‌شود یا چراغ‌ها کم‌نور شده‌اند، این‌ها می‌توانند نشانه‌هایی از نزدیک شدن باتری به پایان عمرش باشند. پیشنهاد می‌شود که پس از ۲ سال استفاده، باتری خودرو را هر ۶ ماه یک‌بار بررسی فنی کنید یا از تستر باتری استفاده کنید تا از وضعیت سلامت آن مطمئن شوید.
